Sajga 12 -  śrutowy półautomat dla mundurowych i strzelców dynamicznych

Samopowtarzalna broń śrutowa jest bardzo cenionym wyposazeniem w zachodnich formacjach specjalnych policyjnych i wojskowych. Jej przydatność w działaniach bojowych jest bezdyskusyjna. Strzelby Benelli i Franchi zyskały sobie popularność i uznanie za funkcjonalność, siłę ognia i szybkostrzelność. Te cechy samopowtarzalnej broni śrutowej docenili również Rosjanie. W latach 90-tych, zespół konstruktorów pod kierunkiem G. Nikonowawa z Iżewskich Zakładów  Mechanicznych, znanych z produkcji broni szturmowej, między innymi karabinków AK i Abakan, opracował strzelbę samopowtarzalną przeznaczoną głównie dla rosyjskich formacji mundurowych, ale również na wewnętrzny rynek cywilny oraz eksport. Sajgę  śrutową (pod tą nazwą produkowane są również cywilne karabiny samopowtarzalne na naboje .223 Remington i .308 Winchester) chętnie używają myśliwi i strzelcy sportowi. Szczególną popularnością cieszy się ona w Stanach Zjednoczonych i Niemczech.

Broń opracowano w oparciu o konstrukcję karabinka AK i dostosowano do nabojów  wago miarowego kalibru 12 (18.2 mm) z łuską do 76 mm. Strzelba działa na zasadzie wykorzystania energii gazów prochowych, odprowadzanych przez boczny otwór w lufie na tłok gazowy. Ryglowana jest przez obrót zamka w lewo. W odróżnieni u do AK, w Sajdze zmieniono budowę zamka, jest on nieco  lżejszy, poza tym zastosowano nieruchomy tłok zaporowy. Mechanizm spustowy dostosowany jest do prowadzenia ognia pojedynczego, jest on identyczny jak w karabinkach AK, oczywiście pozbawiony funkcji samoczynnej. Mechanizm uderzeniowy typu kurkowego składa się z iglicy umieszczonej w zamku oraz kurka ze sprężyną uderzeniową, która pełni również funkcję sprężyny spustu. Główka kurka współpracuje z zaczepem mechanizmu spustowego. Lufa połączona jest na stale z komora zamkową. Broń produkowana jest z lufami o długości 430 mm, 580 i 680 mm. Mechaniczne przyrządy celownicze umieszczone są na rurze gazowej Szczerbina posiada możliwość regulacji w pionie i poziomie. Produkowane są również wersje strzelby bez przyrządów mechanicznych. Jak każda broń oparta konstrukcyjnie o AK, Sajga posiada możliwość założenia montażu bocznego pod optykę specjalną. Broń zasilana jest z pudełkowych magazynków wymiennych o pojemności 2, 5 lub 8 nabojów. Produkowane są cztery wersje strzelby,  w tym jedna tzw. myśliwska ze stałą kolbą z drewna lub zbrojonego  poliamidu oraz  trzy z kolbami składanymi z poliamidu. Jedna ze strzelb oznaczona jako 12S Ex (tzw. eksperymentalna) posiada możliwość wyłączenia automatyki  i pracy w trybie powtarzalnym, za pomocą manualnego przeładowania zmodyfikowanym łożem. Po prawej stronie komory zamkowej umieszczony jest dźwigniowy bezpiecznik identyczny jak w karabinkach AK, w pozycji zabezpieczonej blokuje on spust.Strzelba jest bardzo składna  i prezentuje dobrą celność. Według informacji fabrycznych, automatyka działa niezawodnie z użyciem różnych nabojów. Moje doświadczenia z tą strzelbą są zbyt małe, strzelałem z niej dwukrotnie. Podczas jednego ze strzelań automatyka zawodziła. Strzelba była już bardzo zabrudzona, strzelaliśmy po zakończeniu zawodów dynamicznych, w których było do oddania dobrze powyżej 100 nabojów. Być może to było przyczyną zacięć. Kilku kolegów zakupiło te strzelby do strzelectwa dynamicznego. W Stanach, w ofercie firm tuningowych jest sporo części zamiennych  do tej strzelby. Znacznie trudniej jest z zakupem części zapasowych w rosyjskiej fabryce. Rosjanie niechętnie realizują zamówienia inwidualnych klientów, podobno również polscy importerzy maja problemy ze ściągnięciem części zapasowych. Strzelba Sajga 12 jest dobrym wyborem dla formacji mundurowych i strzelców sportowych startujących w konkurencjach dynamicznych. Duża szybkostrzelność, łatwa wymiana magazynka i szybkie ponowne wejście do akcji po doładowaniu broni, to zasadnicze zalety. Pewną wadą strzelby jest skłonność do zakłócenia pracy automatyki. Oprócz  strzelb w kalibrze 12, w ofercie są również strzelby kalibru .410 i 20 x 76 (15.7). Strzelba Sajga 12 w wersji podstawowej mierzy 1145 mm, w wersji z kolbą składaną 1060(820) mm, a wersji skróconej 910 mm (670). Waży z pustym magazynkiem odpowiednio 3800 gramów w wersji standardowej i 3500 gramów w wersji skróconej. Broń można sprowadzić na inwidualne zamówienie złożone u polskich importerów broni rosyjskiej  lub kupić w Niemczech w sieci Frankonii lub w berlińskim sklepie K. Triebla. Broń jest dość droga, ale znacznie tańsza od strzelb samopowtarzalnych Benelli.

Zbyszek