Doskonale znana na światowym rynku broni palnej, amerykańska firma Smith&Wesson z tradycja sięgającą  drugiej połowy XVIII wieku, aż do późnych lat 50-tych minionego wieku produkowała wyłącznie rewolwery. Co prawda, historia S&W rozpoczęła się od pistoletu, modelu Volcanic, który opracowano w 1854 roku. Była to ciekawie skonstruowana broń, z podlufowym magazynkiem rurowym i zamkiem dźwigniowym. Patent odkupił  od  Smitha i Wessona inny amerykański producent broni Oliver Winchester, który zasadę działania i zasilania broni wykorzystał w produkcji wielostrzałowych karabinów z zamkiem dźwigniowym, wśród których największą popularność zdobyła legenda Dzikiego Zachodu model 73. Później na wiele lat, w S&W zapomniano o pistoletach, skupiono się na produkcji rewolwerów. Pierwsze próby, opracowania bojowego pistoletu samopowtarzalnego ponowiono tuż po zakończeniu II wojny światowej, kiedy to w dowództwie US Army podjęto decyzję o wymianie broni krótkiej. W miejsce „911”-tki planowano wówczas wprowadzić nowy model pistoletu. W 1948 roku w S&W  z myślą o armii amerykańskiej opracowano pistolet samopowtarzalny z mechanizmem spustowym pojedynczego działania. Armia zrezygnowała jednak z wymiany M1911 na nowy pistolet  i S&W nie miał wyjścia, swoje zabiegi handlowe zmuszony był skierować na rynek cywilny. W 1953 roku, w S&W opracowano pierwszy pistolet z mechanizmem spustowym podwójnego działania, a w 1955 wprowadzono go do produkcji seryjnej, był to model 39, jego wersję z mechanizmem spustowym pojedynczego działania oznaczono jako  model 44.  

Od tego momentu, rozpoczął się powolny rozwój S&W  w produkcji bojowej broni samopowtarzalnej. S&W M 39 to duży pistolet samopowtarzalny kalibru 9 mm Para, wykonany ze stali konstrukcyjnej, działający na zasadzie krótkiego odrzutu lufy i ryglowany przez jej przekoszenie w płaszczyźnie pionowej. Pistolet wyposażono w mechanizm spustowy podwójnego działnia (SA/DA) oraz mechanizm uderzeniowy kurkowy z kurkiem zewnętrznym.  Pistolet posiada zewnętrzny bezpiecznik skrzydełkowy blokujący iglicę. Zasilany jest z metalowych magazynków jednorzędowych o pojemności 8-iu nabojów. Początkowo pistolet ten sprzedawano na rynku cywilnym, a nieco później, na początku lat 60-tych wprowadziły go do uzbrojenia formacje policyjne w kilku Stanach i metropoliach  amerykańskich. Wspomniałem  o M 39, ponieważ na podstawie jego konstrukcji  opracowano bardzo ciekawy pistolet sportowy do nietypowego w broni samopowtarzalnej kalibru  .38 Specjal WC (z pociskiem Wadcutter). W latach 50-tych Smith&Wesson posiadał mocny zespól sportowych strzelców fabrycznych, dla nich to opracowano pod koniec lat 40-tych pistolet sportowy kalibru .22 Lr. Model 41 zasłynął  w świecie strzeleckim jako niezwykle celny, trwały i niezawodny pistolet sportowy. Dzisiaj cena modelu 41 należy do jednej z najwyższych na rynku broni sportowej. Drugim pomysłem strzelców fabrycznych wcielonym w życie, był  pistolet sportowy  centralnego zapłonu S&W M 52 Master. Pistolet M 39 był bronią udaną, dopracowaną i dobrze wykonaną, z wygodnie ukształtowanym chwytem  i  jak na broń bojową bardzo celną. Konstruktorzy S&W postanowili  wykorzystać atuty M 39 i na jego podstawie opracować model zawodniczy. Pod koniec lat 50-tych rozpoczęto prace nad nowym pistoletem, a w 1961 roku wprowadzono go do produkcji seryjnej, ale o  ograniczonej wielkości.  S&W M52 Master dostosowano do nabojów kalibru .38 Specjal WC (9mm). Jest to duży i stosunkowo ciężki pistolet, jego długość wynosi 226 mm,  a ciężar z pustym magazynkiem 1160 gramów. Wykonany jest ze stali konstrukcyjnej i oksydowany. Okładziny chwytu wykonane są z drewna, w dwóch konfiguracjach, standardowych i anatomicznych. Większą popularnością cieszyły się jednak okładziny standardowe. Pistolet działa na zasadzie krótkiego odrzutu lufy, a ryglowany jest przez jej przekoszenie w płaszczyźnie pionowej. Klasycznie gwintowana lufa o długości 127 mm (5”) jest łożyskowana i posiada regulację jej ustawienia względem zamka, co sprzyja podwyższonej celności.  Początkowo pistolet wyposażono w mechanizm spustowy pojedynczego działania (SA) zapożyczony z M 44, a od 1963 roku montowany był  już mechanizm spustowy specjalnie opracowany do tej broni, z pełna regulacją oporu i drogi spustu. Mechanizm uderzeniowy podobnie jak w M39 jest kurkowy z kurkiem zewnętrznym. Kurek posiada długą ostrogę ułatwiającą jego napinanie. Po wystrzeleniu wszystkich nabojów z magazynka zamek zatrzymuje się w tylnym położeniu na zaczepie zamkowym. Na zamku umieszczone są sportowe przyrządy celownicze, stała muszka o wysokim profilu i mikrometryczna regulowana w obu płaszczyznach szczerbina typu Target. Linia celownicza ma 177 mm długości. Po lewej stronie zamka umieszczone jest skrzydełko bezpiecznika zewnętrznego, blokującego iglicę. Przy broni zabezpieczonej można  oddać  tzw. „strzał na sucho", umożliwiające trening w pracy na spuście bez użycia amunicji. Na szkielecie po lewej stronie umieszczona jest dźwignia zaczepu zamka, będąca również ryglem demontażowym broni oraz przycisk blokady magazynka, który umieszczony jest w dolnym miejscu styku kabłąka z chwytem. Pistolet posiada dwa bezpieczniki, wspomniany już nastawny blokady iglicy oraz bezpiecznik magazynkowy, często stosowany w broni stricie sportowej. Bez wprowadzonego magazynka nie można oddać strzału, zwiększa to bezpieczeństwo użytkownika podczas manipulowania bronią po zakończeniu strzelania. Pistolet zasilany jest z metalowych magazynków jednorzędowych o pojemności 5-iu nabojów. Magazynek posiada duże obustronne okno wglądowe oraz przesuwany przycisk ułatwiający ładowanie, podobnie jak w magazynkach od pistoletów małokalibrowych. Miałem możliwość z tej broni strzelać, chociaż był to tylko jeden magazynek do opróżnienia, ale zawsze to coś niż nic. Strzelałem z dystansu 25 metrów do tarczy sportowej Ts4, uzyskałem 48 punktów na 50 możliwych. Pistolet jest bardzo celny, wygodny w użyciu, ergonomiczny i z racji zastosowanego typu naboju „łagodny” dla strzelca. Jest to jeden z nielicznych na świecie pistoletów samopowtarzalnych  na ten typowy rewolwerowy nabój sportowy. Pistolet produkowano w latach 1961 – 1994, ale można go jeszcze spotkać w sprzedaży na wtórnym rynku broni, aczkolwiek bardzo rzadko i niestety, ceny zakupu do niskich nie należą.

Zbyszek