Pistolet  P 83c do treningu i na zawody 

 W Polsce powojennej, krótkiej broni sportowej centralnego i bocznego zapłonu nigdy nie produkowano. Wytwarzano jedynie karabinki sportowe w kalibrze .22 Lr oraz pistolety i karabinki pneumatyczne. To, że nie produkowano, nie znaczy, że takich opracowań nie było. Były  i to nie jedne, ale z rożnych przyczyń nigdy nie wdrożono ich do produkcji seryjnej, wszystkie skończyły swoją drogę na etapie prototypów  Najbardziej twórczym był zespól konstruktorów z radomskiej Fabryki Broni „Łucznik” (dawne Zakłady Mechaniczne „Łucznik”). W latach 70-tych na zamówienie PZSS-u zespól pod kierownictwem inż. Durasiewicza opracował pistolet sportowy do nabojów .22 Lr, niestety z niewyjaśnionych do końca przyczyn PZSS wycofał się z zamówienia, a "Łucznik" wstrzymał wprowadzenie tego pistoletu do produkcji seryjnej. W latach 90-tych, ponowiono próbę i opracowano udoskonaloną wersję pistoletu Durasiewicza. ROMA 2000, bo taką nazwę otrzymał nowy pistolet sportowy, który przy sprzyjających okolicznościach mógłby stać się podstawowym pistoletem szkoleniowym w polskich klubach strzeleckich, niestety powielił los poprzednika. Tym razem przyczyną był upadek gospodarczy "Łucznik"-a. W ZM „Łucznik” produkowano głównie broń dla potrzeb polskich sił zbrojnych i państwowych formacji porządku publicznego (MO, SOK itp.) i na tym polu skupiano całą uwagę. Opracowano co prawda, kilka ciekawych projektów broni krótkiej na rynek cywilny, opartych na konstrukcji pistoletu P83, ale późniejszy los tej broni był podobny do sportowych poprzedników.

Ciekawym pistoletem, daleko rozwiniętą modyfikacją P83, był P93. Pistolet P93, który z założenia  przeznaczony był dla formacji policyjnych i samoobrony dla osób cywilnych, wyprodukowano jedynie w krótkiej serii, a szkoda bo wówczas był to pistolet spełniający kryteria nowoczesnej broni do samoobrony. Jeszcze dzisiaj można go spotkać w ofercie na wtórnym rynku broni. Innym ciekawym projektem był usportowiony P83c, którego wyprodukowano zaledwie kilka sztuk w serii próbnej. Być może, gdyby nie upadek Zakładów "Łucznik", na serii próbnej by się nie skończyło. O tym pistolecie kiedyś przeczytałem krótką wzmiankę w jednym z polskich magazynów bronioznawczych.  Pistolet P83  znam bardzo dobrze, często z niego strzelałem. Już wówczas kiedy go produkowano był nieco archaiczny, a dzisiaj nie spełnia już  żadnych kryteriów nowoczesnej broni wojskowo – policyjnej. Te kryteria, wymuszone przez współczesne oblicze działań militarno-policyjnych,  nie mają większego znaczenia w sporcie strzeleckim, bo tu liczy się przede wszystkim precyzja i celność broni, a nie pojemność magazynka czy też jego bojowe możliwości. O celności P83 można mówić różnie, ale faktem jest, że radomskie pistolety cieszą się dobrą opinią. W zastosowaniu bojowym celność P83 uważam za bardzo dobrą, a w sporcie … cóż moje wyniki oceniłbym jako średnie,  ale na przyzwoitym poziomie. Nie raz i nie dwa, widziałem efekty strzelania wytrawnych strzelców, którzy osiągali wyniki celujące. Na tegorocznych Mistrzostwach Wojska Polskiego, które miałem przyjemność sędziować,  wyniki  strzelania statycznego z P83 były wysokie, strzelano z jednej ręki z dystansu 25 metrów do tarczy Ts4. Takich wyników mogliby pozazdrościć co niektórzy strzelcy użytkujący na co dzień broń wyczynową wysokiej klasy. Jeden z zawodników podczas konkurencji dwukrotnie strzelił serie uzyskując wynik maksymalny 50pkt/50pkt, świadczy to na pewno o umiejętnościach strzelca, ale również o jakości broni. Ten seryjny wojskowy P83 miał jedynie wygodzony spust, ale z oporem znacznie wyższym niż przewidują to obowiązujące przepisy sportowe (obecnie 1.0 kG). Wspomniałem o tym ponieważ często nie doceniamy rodzimych konstrukcji,  kupujemy obce nie zawsze najwyższych lotów. Mam tu na myśli w miarę tanią broń dla potrzeb klubów strzeleckich szczególnie pionu wojskowo-policyjnego (i nie tylko) do szkolenia w strzelaniu z broni centralnego zapłonu. Pistolet P83c, o którym kiedyś czytałem, a później widziałem w ofercie komisowej poznańskiego sklepu Magnum,  od standardowej broni użytkowej odróżnia dłuższa lufa, odłączany obciążnik lufy z zamontowaną muszką, regulowany w pionie i poziomie celownik mikrometryczny, lżejszy kurek bez ostrogi, dopracowany mechanizm spustowy, bardziej wyprofilowany język spustowy z integralnym ogranicznikiem drogi jałowej, zmodyfikowany profil kabłąka spustu oraz grubsze denko magazynka. Ten pistolet wówczas dokładnie obejrzałem, żałuję tylko, że nie miałem okazji z niego postrzelać. Niedawno podczas regionalnych zawodów na gryfińskiej strzelnicy sportowej spotkałem kolegę, który w walizce prezentował pośród innych modeli broni … P83c. Po rozmowie i dokładnym obejrzeniu pistoletu okazało się, że jest on nieco inny niż ten, który kiedyś widziałem. Kolega kupił go z drugiej ręki w bardzo dobrym stanie technicznym. W ogólnym zarysie jest bardzo podobny do opisanego powyżej, ale odróżniają go istotne szczegóły. Otóż poza wydłużoną lufą oraz obciążnikiem lufy, pistolet wyposażony był w zwykłe  stałe przyrządy mechaniczne, standardowy kurek, język spustow i kabłąk oraz magazynek ze zwykłym płaskim denkiem. Jak się później dowiedziałem, w jednej krótkiej serii próbnej, były pistolety w dwóch wersjach: uproszczonej i bardziej usportowionej. Kolega jest wlaścicielem tej wersji uproszczonej. Własnym sumptem dokonał kilku istotnych zmian. Wymienił stały celownik  na regulowany mikrometryczny  od CZ 75/85 oraz przy okazji zmuszony był napawać wyższą muszkę na obciążniku, aby zsynchronizować ją z celownikiem mikrometrycznym. Kurek i mechanizm spustowy pozostawił bez zmian. Dzięki zamontowanemu obciążnikowi (długość 33 mm, waga 150 gramów),  w odróżnieniu od wersji standardowej, pistolet wykazuje zdecydowanie lepszą stabilność podczas oddawania strzału, wykazuje mniejszy podrzut  i łatwiej go ponownie naprowadzić na cel. Dłuższa lufa, mierząca 115 mm i wydłużona do 160 mm linia celownicza  sprzyja celności (w broni standardowej długość linii celowniczej wynosi 120 mm). Pistolet dobrze leży w dłoni. W tej konfiguracji  ma 190 mm długości, 130 mm wysokości i 30 mm szerokości. Rozładowany waży 860 gramów. Pistolet jest celny i bardzo skuteczny w dłoniach wyszkolonego strzelca. Można z nim z powodzeniem startować w zawodach  Grupy Powszechnej w konkurencjach statycznych. Amunicja 9 x 18 Makarow jest łatwo dostępna, ale też niestety droższa od amunicji 9 mm Parabellum. Podraża to nieco koszty strzelectwa, ale z uwagi na to, że nie jest to pistolet przeznaczony do konkurencji dynamicznych więc zużycie amunicji można określić jako umiarkowane i w związku z tym koszty do przyjęcia. Pistolet P83c opracowano  na przełomie lat 1998/1999. W tamtych latach cena ustalona przez Z.M. Łucznik wynosiła 1300 złotych, nie było to dużo. Szkoda, że pistolet ten nie wszedł do produkcji seryjnej. Byłby ciekawą propozycja dla klubów strzeleckich z wojskowym lub policyjnym rodowodem, jak również  dla strzelców cywilnych poszukujących nieco tańszej alternatywy do strzelania na poziomie amatorskim. Podobna historia powtórzyła się później  z pistoletem MAG 98c, usportowioną wersją naszej pierwszej „cudownej dziewiątki”. MAG 98 przepadł w podchodach i na uzbrojenie przyjęto „cudo znad Wisły” o nazwie WIST 94. W Polsce nie mamy zbytnio szczęścia do rodzimej broni stricie sportowej, nie produkowało się jej i nie produkuje. Z drugiej strony nie ma co się zbytnio producentom dziwić, skoro nasze prawo o broni i restrykcyjne działania policyjnych organów administracyjnych, strzelectwu sportowemu wybitnie nie sprzyjają.