Sportowa TT - ka  do trningu i szkolenia

Pistolet TT (Tulski Tokariew) wz.33 "przymaszerował" z Rosji Sowieckiej do Polski razem z żołnierzami I i II Armii WP. W latach 1947 - 1955, na podstawie umowy licencyjnej, pistolet Tokariewa produkowano w Polsce, w zakładach mechanicznych „Łucznik” w Radomiu. Pistolet TT wz.33,  był w uzbrojeniu WP i państwowych służb porządkowych (MO, SB, SOK) aż do późnych lat 80-tych, pomimo, że już w drugiej połowie lat 60-tych rozpoczął się proces wymiany przestarzałych już pistoletów TT na nowy, rodzimej konstrukcji pistolet P – 64 na naboje 9 x 18 Makarowa. Proces przezbrajania był tak niesamowicie powolny, że nawet nie zdołano przezbroić połowy naszych formacji mundurowych, kiedy to do uzbrojenia zdołał już wejść następca P – 64, pistolet P - 83 (WANAD). Opinie o pistolecie Tokariewa są biegunowo odmienne, od pełnych uznania po skrajnie negatywne. Nie jestem miłośnikiem tej broni, zawsze jak strzelałem to moje wyniki można było ocenić jako zaledwie zadawalające, co prawda zawsze trafiałem w tarczę, ale bez szczególnych wyników. Prawdą jest też fakt, że co niektórzy zaprzyjaźnieni strzelcy uzyskują wyniki wręcz celujące i złego słowa o tej broni nie chcą powiedzieć. Ja jednak wolę pozostać przy swoim H&K i Glock’u, z nich przynajmniej trafiam tam gdzie należy.

Niedawno miałem okazję przetestować tzw. sportowe wersje pistoletu Tokariewa. Broń treningowa zasilana słabszą i co jest też istotne tańszą amunicją, ma swoje uzasadnione miejsce w uzbrojeniu formacji mundurowych. W wielu armiach korzysta się z broni małokalibrowej w celu wstępnego szkolenia strzeleckiego. W byłym ZSRR modyfikacje pistoletu TT do nabojów bocznego zapłonu .22 Lr przeprowadzono tuż po II wojnie światowej. Powstały wówczas dwa pistolety  R3 i R4 działające na zasadzie odrzutu zamka swobodnego, a różniące się od siebie jedynie długością luf i rodzajem przyrządów celowniczych. R4 był wersją bardziej usportowioną wyposażoną w lufę o długości 152 mm (6’’). Obie wersje pistoletu treningowego produkowano w latach 1946 – 1949. W Polsce prace modyfikacyjne PW wz.33 rozpoczęto z początkiem lat 50-tych. Produkcję (raczej modyfikację) seryjną o ograniczonym limicie prowadzono w latach 1954 – 1958.  Pistolet treningowy przyjęto oficjalnie do uzbrojenia w charakterze broni szkoleniowej w 1954 roku, pod oficjalną nazwą 5.6 mm pistolet wz.33 Sportowy. Wersji sportowej zewnętrznie  w zasadzie nic nie odróżnia od wersji bojowej, może jedynie lekko wystająca lufa poza obrys zamka. Istotne zmiany nastąpiły wewnątrz pistoletu. Po pierwsze sportowa TT-ka działa na zasadzie odrzutu zamka swobodnego. Zamek pozbawiony został wytłoczeń ryglowych w swojej górnej powierzchni oraz powiększono w nim okno wyrzutowe łusek.  Zamontowano nową  grubościenną lufę o długości 121 mm pozbawioną występów ryglowych na swojej nasadzie. Lufa posiada komorę nabojową dostosowaną do nabojów 7.62 x 25, natomiast przewód lufy do nabojów kalibru 5.6 mm (5.61 x 15 R). Zmieniono również  kształt grotu iglicy oraz zmodyfikowano jej gniazdo. Przyrządy celownicze pozostawiono bez zmian czyli generalnie marnej jakości.  Wymieniono sprężynę urządzenia oporo wrotnego na słabszą. Broń zasilana jest ze standardowych (bojowych) magazynków jednorzędowych o pojemności 8-iu nabojów. Pomysłowo rozwiązano kwestię zasilania amunicją. Do tego celu służą wykonane z aluminium wkłady (wielokrotnego użycia) w kształcie naboju 7.62 x 25, w które wkłada się naboje małokalibrowe .22 Lr. Podobno każdy pistolet posiadał trzy komplety takich wkładów w wyposażeniu podstawowym (24 sztuki). Po odstrzeleniu nabojów, wkłady wyrzucane są  przez okno wyrzutowe, poczym należy je odnaleźć i ponownie załadować. Ten utrudniony proces ładowania jest największą wadą tej broni, poza tym strzelając w warunkach polowych należy pilnować wyrzuconych wkładów bo z ich zagubieniem nie ma zbytniego problemu, a bez wkładów pistolet jest bezużyteczny. Do testu trafiły do mnie dwa pistolety, oba wyprodukowane (zmodyfikowane) w 1956 roku. Jeden w bardzo dobrej kondycji zadbany, drugi w stanie dalekim od zadawalającego z wyraźnymi nalotami rdzy i dużymi ubytkami oksydy na zamku i szkielecie. Oba pistolety  posiadały lufy w dobrym stanie bez nalotów i innych uszkodzeń mechanicznych. Z każdego z nich oddałem po 32 strzały (po cztery magazynki) nabojami S&B z pociskami o masie 2.6 grama i standardowej prędkości. Strzelałem z dystansu 15-tu metrów do tarcz wojskowych 23p. Oba pistolety prezentowały zadawalającą celność  zważając na jakość przyrządów celowniczych i stan techniczny tej broni. Pistolet wojskowy wz.33 Sportowy jest na pewno ciekawym pełnosprawnym eksponatem dla kolekcjonera, warto mieć taki pistolet w kolekcji obok bojowego PW wz.33. Sportowcom raczej nie polecam, chyba że do strzelania rekreacyjnego pod warunkiem, że nie będziemy zbyt wiele od tej broni wymagali. Jest to pistolet coraz rzadziej spotykany, ale czasami bywa w sprzedaży komisowej, być może ma je jeszcze w magazynach  i to w dobrym stanie technicznym Agencja Mienia Wojskowego. Ceny  zakupu tej broni są niskie zbliżone do cen pistoletów bojowych.

Zbyszek