Pistolet bojowy Mauser Hsc kaliber 7.65 x 17 SR

W swoich wędrówkach po świecie broni miałem niesamowitą przyjemność poznania wiele ciekawych modeli broni palnej, niektóre z nich weszły na stale do kanonu historii i zapisały się złotą zgłoską w dalszym rozwoju broni strzeleckiej, inne może nie zrobiły takiej zawrotnej kariery, ale z racji nietuzinkowych i ponad czasowych rozwiązań są ciekawym obiektem poznawczym dla każdego sympatyka broni palnej. Jednym z takich ciekawych pistoletów jest zapewne Mauser Hsc . Producent tej broni Mauser Werke to firma o długiej i chlubnej tradycji w wytwarzaniu broni strzeleckiej sięgającej XVIII wieku. Do czasu zakończenia II wojny światowej produkowała przede wszystkim dla wojska, policji i innych uzbrojonych formacji państwowych broń długą i krótką, rynek cywilny zmuszony był zadowolić się kilkoma modelami broni myśliwskiej i małokalibrowym pistoletem do samoobrony. W tym okresie w segmencie broni krótkiej największą popularnością cieszyły się pistolety wojskowe C 96, P 08 Parabellum oraz M 1914/34 (zmodernizowany pistolet M 1914), była to broń opracowana jeszcze przed I Wojną Światową. Gdy w 1929 roku konkurencyjna firma Carl Walther wypromowała nowoczesny pistolet model PP (Polizei Pistole), a dwa lata później jego mniejszą wersję PPK (Polizei Pistole Kurtz) nic jeszcze nie zakłócało spokojnego snu Dyrekcji Mauser’a. Sytuacja diametralnie zmieniła się w połowie lat 30-tych, po przejęciu władzy przez nazistów. Remilitaryzacja, powstanie kilku nowych uzbrojonych formacji państwowych oraz masowe uzbrajanie partyjnych bojówek i rzeszy aparatczyków, wzmocniło popyt na broń krótką tak duży, że wykupywano wszystko co było dostępne, a że Carl Walther „nie wyrabiał” z realizacją zamówień na PP i PPK, otworzyły się bramy dla innych producentów. Po intratne kontrakty ruszyli wówczas wszyscy liczący się producenci. Powstało wówczas kilka bardzo nowatorskich i udanych pistoletów, między innymi w zakładach Sauer’a skonstruowano pistolet 38 H, a w zakładach Mauser’a pistolet Hsc. Mauser, który był priorytetowym producentem broni wojskowej miał początkowo ograniczone możliwości w konstruowaniu nowej broni, wynikało to z prostego powodu, wszystkie siły twórcze i moce fabryczne zmuszony był kierować na bieżącą produkcję dla chłonnego rynku wojskowego. Kiedy poradzono sobie z zabezpieczeniem dostaw bieżących, przystąpiono do prac projektowych nad nowym pistoletem, prace te prowadzono wielotorowo, w planach był pistolet ryglowany na mocny nabój 9mm Parabellum i pistolet na nabój 7.65 lub 9 mm Browning’a, nabój słabszy, a więc umożliwiający skonstruowanie pistoletu działającego na mniej skomplikowanej zasadzie działania. Po wielu próbach i zmianach koncepcji postawiono na pistolet na nabój Browning’a i projekt młodego ale bardzo utalentowanego inżyniera Alexa Siedla. Prace projektowe Siedl rozpoczął w 1937 roku, w dwa lata później prototyp był gotowy, do produkcji seryjnej pistolet wszedł dopiero wiosną 1940 roku. Produkowany był w macierzystych zakładach do zakończenia wojny, później po przejęciu fabryki przez francuskie wojska okupacyjne, z zapasu części składano Hsc dla potrzeby formacji francuskich. W 1946 roku fabrykę ziszczono. Po reaktywowaniu fabryki w Niemczech Zachodnich w 1956 roku powrócono do produkcji broni, Nowy powojenny Hsc wrócił do oferty handlowej w 1968 roku. W tym artykule prezentuję dwa oryginalne pistolety Hsc wyprodukowane w 1972 i 1976. Mauser Hsc to kompaktowy pistolet samopowtarzalny kalibru 7.65 mm na nabój 7.65 x 17 SR Browning’a. Pistolet ma 163 mm długości, 111 lub 120 mm wysokości (w zależności od rodzaju stopki magazynka płaskiej lub z kopytkiem) i 28 mm szerokości, rozładowany z odłączonym magazynkiem waży 645 gramów, z magazynkiem w chwycie 685 gramów. Zamek i szkielet wykonane są ze stali, okładziny chwytu z drewna lub tworzywa sztucznego. Na zamku umieszczone są stale nisko profilowe przyrządy celownicze muszka i szczerbinka. Hsc działa na zasadzie odrzutu zamka swobodnego, posiada mechanizm spustowy podwójnego działania i mechanizm uderzeniowy kurkowy z kurkiem odkrytym . W tym pistolecie kurek posiada charakterystyczną formę półksiężyca, w obu pozycjach: napiętym i zwolnionym zakrywa całkowicie tylną część zamka, tym samym zabezpiecza broń przed zanieczyszczeniem, jest to przemyślane i niespotykane rozwiązanie, a zarazem bardzo przydatne. Główka kurka ma postać nisko profilowego wałeczka, mimo tego napinanie palcem główki nie stanowi żadnego problemu, kształt kurka czyni broń nie czepliwą, tym samym łatwiejszą do dobycia spod wierzchniej odzieży. Tak dla przykładu, te osoby które miały do czynienia ze skrytym noszeniem polskiego pistoletu P 83 będą wiedziały o czym piszę. Pistolet wyposażony jest w dwa bezpieczniki wewnętrzny magazynkowy (bez magazynka w chwycie nie można oddać strzału) i nastawny blokujący iglicę.. Po wystrzeleniu wszystkich nabojów z magazynka zamek zatrzymuje się w tylnym położeniu, ale nie na typowym zaczepie zamka lecz na donośniku magazynka. Po wyjęciu magazynka, zamka nie można zwolnić w przednie położenie, dopiero po włożeniu magazynka zamek samoczynnie powraca w położenie przednie, jeśli magazynek jest załadowany tym samym zamek wprowadzi nabój do komory nabojowej. Broń można wówczas zabezpieczyć bezpiecznikiem nastawnym, który w pozycji włączonej blokuje iglicę. Dźwignia bezpiecznika zewnętrznego umieszczona jest po lewej stronie zamka w obrębie kciuka. Lufa o długości 86 mm nie jest na stałe połączona ze szkieletem, ale podczas strzelania jest nieruchoma. Na lufę nałożona jest sprężyna oporo powrotna. Pistolet zasilany jest z metalowych magazynków jednorzędowych o pojemności 8-iu nabojów 7.65 mm. Dźwignia zaczepu magazynka umieszczona jest w dolnej tylnej części chwytu, podobnie jak w polskich pistoletach P 64 czy P 83. Okładziny chwytu wykonane są drewna lub czarnego tworzywa sztucznego. Do czyszczenia lub przeglądu pistolet rozkłada się bardzo szybko, po wyjęciu magazynka i sprawdzeniu komory, wystarczy przesunąć mały bolec umieszczony wewnątrz kabłąka spustu i przesunąć do przodu (około 5-iu mm) i umieść zamek ku górze. Następnie wyjąc lufę z zamka i zdjąć sprężynę oporo powrotną. Pistolet jest niewielki, ale bardzo dobrze układa się w dłoni, magazynki z kopytkami wydłużają nieco chwyt przez co chwyt jest wygodny również dla osób z dużymi dłońmi. Na dystansie obronnym pistolet jest bardzo celny, wystrzeliliśmy po 50 sztuk amunicji z każdego pistoletu bez żadnych zakłóceń automatyki, z przyzwoitym skupieniu (strzelaliśmy amunicją S&B z pociskami FMJ do tarcz Ts9 z dystansu 15 metrów. Mauser Werke zakończył produkcję pistoletów Hsc w latach 80-tych. Na licencji produkowała te pistolety włoska firma Renato Gambia w kilku wersjach kalibrowych (7.65 Br., 9 Br., 9 x 18 Police) i nawet pistolet z dwurzędowym magazynkiem. Po wojnie konstruktor Hsc Alex Siedl, już jak Szef produkcji w firmie Heckler&Koch, powrócił do idei Hsc i skonstruował bardzo udany pistolet H&K 4, ale o nim napiszę już w innym artykule. W latach 90-tych niemiecki Umarex produkował gazową wersję Hsc, model Hsc 84 do nabojów gazowych i hukowych 8 x 20, a do niedawna niemiecki Rohm wersję gazową Hsc 90 na naboje 9 x 22 P.A. Oczywiście pistolety te tylko luźno nawiązywały obrysem zewnętrznym i nie miały tak naprawdę nic wspólnego z konstrukcją prawdziwego Hsc. Pistoletów Hsc wyprodukowano sporo, wojenne i powojenne bywają czasem w ofertach komisowych, ceny należą do umiarkowanych. Jest to ciekawy okaz broni dla kolekcjonera, a nawet teraz w wersji na naboje 9 mm Browninga spełni swoja rolę w samoobronie podobnie jak jego konkurent Walther PP/PPK.

Zbyszek